Skoro polovina savremenog sveta je gojazna. Gojaznost povećava rizik od mnogih hroničnih bolesti, uključujući dijabetes tipa 2, hipertenziju, kardiovaskularne bolesti, čime doprinosi i smanjenju ljudskog veka (izveštaj WHO od marta 2024. godine)!
Da li je na pomolu NEŠTO NOVO što taj trend može prekinuti ili bar usporiti? Da li nova saznanja o Mikrobiomu, koja celokupnu naučnu i medicinsku javnost poslednjih godina okupiraju mogu biti ono što se dugo čekalo?
Rezultat najnovije studije, objavljene oktobra 2024. godine je pokazao da bakterija Akkermansia muciniphila (Akk) može imati pozitivan probiotički efekat u sprečavanju dijabetesa tipa 2 i gojaznosti.
Akkermansia muciniphila kao probiotik
Ova meta-analiza je uključila 15 kvalifikovanih studija rađenih na životinjama i pokazala je da je primena AKK (Akkermansia muciniphila) kao probiotika dovela do smanjenja telesne težine za 10,4%, smanjenja glukoze u krvi natašte za 21,2% kao i do povećanja osetljivosti na insulin.
Ove “velike” vesti su svakako znak početka jedne nove ere u medicini, ali su naučnici i dalje skeptični, jer su potrebne dugoročne studije na većem broju uzoraka da bi se ovi korisni efekti potvrdili. (Sve trenutne studije rađene su na životinjama i bile su kratkog trajanja (manje od 20 nedelja), pri čemu je analiza otkrila i značajnu neujednočenost između kontrolne i eksperimentalne grupe u svim podgrupama.)
Ipak, velike nade se polažu u nova istraživanja i jedno je sigurno – ništa više neće biti kao pre!!
Akkermansia muciniphila postoji u formi probiotika (živi mikroorganizam) ili u formi nakon pasterizacije (postbiotik; mrtvi mikroorganizam). Trend je korišćenje neživih mikroorganizama nakon pasterizacije kako bi se sprečili potencijalni rizici povezani sa upotrebom živih mikroorganizama. Studija iz 2021. je pokazala da je kod miševa pasterizovana Akkermansia muciniphila bila efikasnija od primene živih bakterija.
Akkermansia muciniphila – bakterija zdravih ljudi
Akkermansia muciniphila predstavlja jednu od danas najznačanijih bakterija u sastavu Mikrobioma, iako čini svega 3-5% mikrobiote creva kod zdravih ljudi. Otkrivena je 2004. godine i dobila je ime u čast dr. Anton Akermans, holandskog mikrobiologa, kao zaslugu za njegov veliki doprinos nauci.
Akkermansia muciniphila je bakterija koja živi u sluzokoži creva u sloju mukoze (lat. mucus). Svoju kolonizaciju počinje odmah nakon rođenja i tokom prve godine života dostiže nivo koji se sreće kod odraslih osoba. Formiranje zdrave sluzokože je fundament ljudskog zdravlja sa veoma složenom ulogom jer sa jedne strane obezbeđuje prolaz hranljivih materija u krv dok istovremeno sprečava prolaz toksičnih. Sa godinama a posebno u starosti smanjuje se kolonizacija creva Akkermansia muciniphila.
Akkermansia muciniphila se naziva “mucin loving” bakterija. Ona utiče na obnovu mukoznog dela creva time što razgrađuje stare slojeve i dovodi do stvaranja novih slojeva mukoze. Tim procesom doprinosi održavanju optimalne debljine sloja sluzi čime stabilizuje crevnu barijeru. Prilikom razlaganjem sluzi ova bakterija proizvodi hranljive materije za “peharaste” ćelije (koje proizvode sluz) i tako ceo sistem čini dinamičnim i aktivnim.
Akkermansia muciniphila i hronične bolesti
Kod ljudi sa bolestima kao što su dijabetes tipa 2, inflamatorna bolest creva, kolorektalni rak, autizam I dr. Akkermansia muciniphila je smanjena ili nije prisutna. Njen nedostatak prouzrokuje manja ili veća oštećenja na sluzokoži creva, čime se barijera oslabljuje i dolazi do niza promena u prometu materija. Bilo da se radi o zapaljinskim procesima, hroničnim upalama, ili pojavi “propustljivih creva”, jasno je da dolazi do metaboličćkih poremećaja, slabljenja imunog sistema, i urušavanja zdravlja u celini.
Studija iz 2023. godine, rađena na miševima, je pokazala je da je Akkermansia muciniphila u crevima gojaznih miševa prisutna u 100 – 1000 puta manjim količinama. Suplementacija sa Akkermansia muciniphila gojaznim miševima je poboljšala metaboličke poremećaje kao što su: smanjenje endotoksina u krvi, adipoznost, zapaljenje masnog tkiva, telesna težina i insulinska rezistencija.
Suplementacija sa AAkkermansia municiphila
Suplementacija sa A. muciniphila je sasvim nov koncept i trenutno postoji nedostatak kliničkih istraživanja koja potvrđuju njegovu bezbednost, efikasnost, optimalnu dozu i oblik. Potrebno je više kliničkih ispitivanja da bi se potvrdilo da li postoje potencijalni neželjeni efekti, kao i da li suplementacija sa A. muciniphila ima jasne pozitivne kliničke efekte.
Neka preliminarna istraživanja sugerišu da određeni polifenoli (npr. resveratrol, ekstrakt nara) mogu povećati populaciju A. muciniphila. Međutim, efekti su varirali u zavisnosti od određenih karakteristika populacije (npr. etnička pripadnost, početni nivoi A. muciniphila), a obe studije su tokom sprovođenja studija, savetovale povećan unos dijetalnih vlakana (prebiotika), što takođe može imati značajan pozitivan uticaj na sastav crevne mikrobiote. Dodavanje prebiotika u hranu gojaznih miševa ima za cilj povećanje Akkermansia muciniphila i poboljšavanje metaboličkih poremećaja kao što su smanjenje endotoksemija (toksina u krvi), kod insulinske rezistencije, gojaznosti, upalnih procesa creva i dr.
Kako na duže staze povećati nivo Akkermansia municiphila?
Usvajanje zdravih stilova života sa više kretanja i zdravom ishranom, (kao što je ishrana u mediteranskom stilu, koja se sastoji uglavnom od povrća, kompleksnih ugljenih hidrata, mahunarki, voća, orašastih plodova, maslinovog ulja, više ribe i manje mesa), je pristup koji sigurno maksimizira šanse za zdravu crevnu mikrobiotu, čime ćemo sami najviše doprineti dobrom zdravlju i sprečavanju razvoja savremenih hroničnih bolesti.
Studije:
Akkermansia muciniphila for the Prevention of Type 2 Diabetes and Obesity: A Meta-Analysis of Animal Studies by Ethan Liu, published Oktober 14, 2024, https://www.mdpi.com/2072-6643/16/20/3440
Fatemeh Ashrafian at al. Comparative effects of alive and pasteurized Akkermansia muciniphila on normal diet-fed mice, Published: 09 September 2021, https://www.nature.com/articles/s41598-021-95738-5
Roshanravan at al. A comprehensive systematic review of the effectiveness of Akkermansia muciniphila, a member of the gut microbiome, for the management of obesity and associated metabolic disorders. Arch Physiol Biochem, Jun 2023, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33449810/
Zadnji pasus Verhoog S, Taneri PE, Roa Díaz ZM, Marques-Vidal P, Troup JP, Bally L, Franco OH, Glisic M, Muka TDietary Factors and Modulation of Bacteria Strains of Akkermansia muciniphila and Faecalibacterium prausnitzii: A Systematic Review.m Nutrients, Jul 2019,
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31336737
CB Van Buiten, Dietary Polyphenols Support Akkermansia muciniphila Growth via Mediation of the Gastrointestinal Redox Environment,
https://www.mdpi.com/2076-3921/13/3/304, Published: 29 February 2024
Mag.farm. Ana Lipowatz MSc
nutricionista, Beč
© Fett frei All rights reserved
Autorski sadržaj Fett-Frei tekstova je pod zaštitom Zakona o autorskim i srodnim pravima.
Ukoliko želite da objavite deo tekstova sa www.fett-frei.at, potrebno je navesti izvor i link koji vodi ka originalnom članku.